TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO GIẢNG DẠY

1. Tên hồ sơ dạy học:
TÍCH HỢP  KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO GIẢNG DẠY CHỦ ĐỀ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG MÔN NGỮ VĂN 8
Tiết 52:
VĂN BẢN: LỜI THỈNH CẦU Ở NGHĨA TRANG ĐỒNG LỘC
(Vương Trọng)   
2.Mục tiêu dạy học:
Bài học sử dụng kiến thức ở các phân môn: Lịch sử, Địa lí, GDCD, Mĩ thuật, Âm nhạc, cụ thể:
+Về kiến thức:
- Môn Lịch sử:
HS sẽ được tái hiện lại giai đoạn lịch sử hào hùng của những năm kháng chiến chống Mĩ ở vùng đất Đồng Lộc – Can Lộc – Hà Tĩnh. Không khí hừng hực của thế hệ trẻ, đặc biệt là những nữ TNXP – đội ngũ góp phần không nhỏ vào sự thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc.
- Môn Địa lí:
Nhũng thông tin về vùng đất Đồng Lộc: Nằm ở phía Tây của huyện Can Lộc, giáp với địa phận của huyện Thạch Hà. Đây là nơi huyết mạch cho giao thông về miền Nam nên được ví như là “chảo lửa, túi bom”.
+ Về kĩ năng: Giúp HS rèn luyện kĩ năng vẽ tranh qua cảm nhận của mình, tái hiện lại hình ảnh của các nữ TNXP với công việc nguy hiểm của mình.
- Môn Giáo dục công dân:
+ Về thái độ: Hình thành ở HS lòng yêu quê hương, tổ quốc. Tự hào về truyền thống dân tộc. Biết ơn công lao to lớn của thế hệ cha anh để có ngày hôm nay. Từ đó có ý thức rèn luyện, học tập để trở thành những con người có ích cho xã hội như lời “thỉnh cầu” của các chị. Biết sống có cội nguồn.
- Môn Âm nhạc:
Học sinh biết cảm thụ những bài hát hay có ý nghĩa như bài: Cô gái mở đường, người con gái sông La…hình thành ở học sinh tình yêu âm nhạc yêu quê hương, đất nước, biết ơn và quý trọng những người đã ngã xuống cho cuộc sống tươi đẹp của chúng ta hôm nay.
3. Đối tượng dạy học của dự án:
* Đối tượng dạy học của dự án là học sinh:
- Số lượng học sinh: 97 em
-Số lượng: 3 lớp.
- Khối lớp: 8
* Một số đặc điểm cần thiết khác của học sinh đã học theo dự án:
- Dự án mà  tôi thực hiện là một chương trình văn học địa phương Hà Tĩnh phần văn (gồm 2 văn bản, ở đây chỉ thể hiện 1 văn bản) dùng để cho học sinh tiếp cận với một tác phẩm viết về những nữ TNXP - những người con Hà Tĩnh. Nằm trong chương trình ngữ văn lớp 8. HS đều là những con em trên vùng quê nên có nhiều thuận lợi trong việc triển khai dự án.
4. Ý nghĩa của dự án:
* Đối với thực tiễn dạy học: Từ trước đến nay việc dạy 1 tiết chương trình địa phương thường không được chú trọng và vì thế cũng không có được sự quan tâm nhiều từ phía người dạy. Nhưng theo bản thân tôi thấy thì đây là một trong những tiết dạy thú vị và có ý nghĩa giáo dục rất lớn đối với HS bởi các em không chỉ thấy qua sách vở mà còn trong thực tiễn ngay bên cạnh mình, gần gũi với mình. Từ đó giáo dục tình yêu quê hương cho các em.
Học sinh biết được vùng đất Đồng Lộc: Nằm ở phía Tây của huyện Can Lộc, giáp với địa phận của huyện Thạch Hà. Đây là nơi huyết mạch cho giao thông về miền Nam nên được ví như là “chảo lửa, túi bom”.
- HS có nghững hiểu biết ban đầu về nhà thơ Vương Trọng: một bút lực dồi dào, sắc sảo, thông minh. Thơ ông có cấu trúc chặt chẽ, vần điệu chỉn chu và lời thơ tự nhiên, bình dị.
- Cảm nhận được cái đẹp cao cả trong “lời thỉnh cầu” thiêng liêng của mười cô gái anh hùng hi sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.
- Hiểu được không khí ác liệt nhưng hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
Hình thành ở HS lòng yêu quê hương, tổ quốc. Tự hào về truyền thống dân tộc. Biết ơn công lao to lớn của thế hệ cha anh để có ngày hôm nay. Từ đó có ý thức rèn luyện, học tập để trở thành những con người có ích cho xã hội như lời “ thỉnh cầu” của các chị. Biết sống có cội nguồn
Cảm thụ những bài hát hay có ý nghĩa như bài: Cô gái mở đường, người con gái sông La… hình thành ở học sinh tình yêu âm nhạc yêu quê hương, đất nước, biết ơn và quý trọng những người đã ngã xuống cho cuộc sống tươi đẹp của chúng ta hôm nay.
* Trong thực tiễn đời sống:
Trên con đường xây dựng và phát triển đất nước chúng ta đã đạt được rất nhiều thành tựu ở mọi lĩnh vực, vị thế của đất nước cũng ngày càng được nâng cao. Thế hệ trẻ của chúng ta cũng ngày càng năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, nhưng cũng thực dụng hơn, nhiều em coi nhẹ các giá trị cuộc sống. Lối sống nhân văn trở nên xa lạ với một bộ phận không nhỏ. Vì thế bài học này sẽ góp một phần nhỏ trong việc đánh thức cái Thiện, cái Nhân văn, cái Đẹp….lẽ sống cao quý của mỗi người dân Việt Nam ở các em. Các em biết yêu chính quê hương mình, biết ơn những thế hệ dành cả tuổi xuân của mình cho độc lập tự do của dân tộc.
5. Thiết bị dạy học, học liệu.
- Thiết bị dạy học:
+ Máy tính, máy chiếu: Chiếu các tư liệu lịch sử về: Vị trí  huyện Can Lộc, Khu tưởng niệm Ngã ba Đồng Lộc, một số đoạn phim tư liệu về Ngã ba Đồng Lộc, về công việc của các cô gái TNXP, chân dung nhà thơ Vương Trọng
- Đồ dùng dạy học: 4 tờ giấy A3 dùng cho HS vẽ.
+Lược đồ Việt Nam:
 Dùng giúp HS xác định được vị trí địa lí của một số địa danh liên quan đến tác phẩm.
- Gặp mặt trực tiếp và phỏng vấn nữ anh hùng La Thị Tám
6.Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học:
            a/ Nội dung và hình thức tích hợp kiến thức liên môn
             a.1/ Tổng quan về kiến thức tích hợp: Các môn học như Lịch Sử, Địa lý, GDCD, Âm Nhạc, Mĩ Thuật.
             a.2/ Cụ thể từng bài
* Vận dụng những kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề dự án dạy học đặt ra.

                 b/ Giáo án (mẫu) minh họa tiến trình dạy học
Tiết 52:        CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( PHẦN VĂN)
Văn bản:    LỜI THỈNH CẦU Ở NGHĨA TRANG ĐỒNG LỘC
                                                                      ( Vương Trọng)                
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Giúp HS cảm nhận được cái đẹp cao cả trong “lời thỉnh cầu” thiêng liêng của mười cô gái anh hùng hi sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.
- Thấy được nghệ thuật biểu hiện tình cảm qua hư cấu- tưởng tượng, qua những chi tiết hình ảnh và lời thơ đầy xúc động.
II. TRỌNG TÂM  KIẾN THỨC, KỸ  NĂNG.
1. Kiến thức:
- HS có nghững hiểu biết ban đầu về nhà thơ Vương Trọng: một bút lực dồi dào, sắc sảo, thông minh. Thơ ông có cấu trúc chặt chẽ, vần điệu chỉn chu và lời thơ tự nhiên, bình dị.
- Cảm nhận được cái đẹp cao cả trong “lời thỉnh cầu” thiêng liêng của mười cô gái anh hùng hi sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.
- Hiểu được không khí ác liệt nhưng hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
2. Kĩ năng:
- Đọc- hiểu và thẩm bình thơ văn viết về địa phương .
- Thấy được nghệ thuật biểu hiện tình cảm qua hư cấu- tưởng tượng, qua những chi tiết hình ảnh và lời thơ đầy xúc động.
- Cảm thụ một vấn đề văn học và thể hiện qua sản phẩm là một tác phẩm hội họa
3. Thái độ:
- Giáo dục lòng biết ơn đối với những anh hùng đã ngã xuống cho độc lập tự do của Tổ quốc.
- Tự hào về quê hương mình với những truyền thống cao đẹp.
- Có hành động thiết thực để phát huy truyền thống đó, có ước mơ và lí tưởng đúng đắn. Biết thực hiện trách nhiệm của một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường.
III.  CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
    Hoạt động 1: Ổn định tổ chức- kiểm tra sĩ số
    Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ:
  GV cho HS nghe bài hát “ Cô gái mở đường” và hỏi:
? Bài hát có tên là gì? Ai là tác giả?
? Em có thích bài hát đó không? Vì sao?
    Hoạt động 3: Bài mới
 GV giới thiệu bài mới:
 - Vương Trọng có hai bài thơ viết ở Hà Tĩnh lấy cảm hứng từ di tích văn hóa Nguyễn Du và di tích lịch sử Đồng Lộc. Nhiều bạn văn nghệ cho Vương Trọng là người hạnh phúc nhất, vì khi viết về mộ Nguyễn Du thì ngay sau đó, mộ cụ được tôn tạo:
                  “Bao giờ cây súng rời vai
                   Nung vôi, chở đá, tượng đài xây nên...”
Khi viết về Đồng Lộc thì thơ được khắc bia đá và khách đến hàng ngày chép tay. Bài thơ đọc lên chúng ta không thể cầm được nước mắt.

Hoạt động 4: Củng cố – Dặn dò.
GV gọi Hs đọc lại bài thơ và nêu nội dung nghệ thuật của bài thơ.
Về nhà học thuộc lòng bài thơ.
Sưu tầm một số tác phẩm viết về Ngã ba Đồng Lộc.
Chuẩn bị bài mới : Dấu ngoặc kép.
7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập.
Sau bài học học sinh được tiến hành kiểm tra kết quả học tập trên 2 lĩnh vực:
- Về kiến thức: GV kiểm tra bằng câu hỏi lí thuyết: Sau khi học xong bài thơ em thấy nhà thơ muốn gửi gắm điều gì?
- Về kĩ năng, thái độ: Em có cảm thấy hứng thú khi học bài này không? Vì sao? Em dự định sẽ thay đổi bản thân như thế nào?
Ngoài các câu hỏi trên, tôi kết hợp với sản phẩm tranh vẽ của các em trong tiết dạy và có được kết quả như sau:

8. Các sản phẩm của học sinh:
* Sau khi kết thúc cuộc thi tôi thấy 100% học sinh tham gia cuộc thi đã nắm bắt được những kiến thức cơ  bản về nội dung ý nghĩa của tác phẩm.Biết trình bày ý tưởng của mình của mình về các biện pháp khắc phục, hạn chế trong cách ứng xử chưa hợp lí tình huống được đặt ra trong các câu hỏi.
* Kết quả đạt được như sau:
Từ kết quả học tập của các em, tôi nhận thấy việc kết hợp kiến thức liên môn vào một môn học nào đó là một việc làm hết sức cần thiết,có hiệu quả rõ rệt đối với học sinh. Cụ thể là dự án của chúng tôi thực nghiệm đối với bộ môn Ngữ văn lớp 8, học kì I năm học 2016-2017 đã đạt được kết quả rất khả quan. Giúp các em học sinh không những giỏi một môn mà cần biết cách kết hợp kiến thức các môn học lại với nhau đẻ trở thành một con người phát triển toàn diện. Đồng thời việc thực hiện những dự án này sẽ giúp người giáo viên dạy bộ môn không ngừng trau dồi kiến thức của các môn học khác để dạy bộ môn của mình tốt hơn,đạt kết quả cao hơn. Trong khuôn khổ chủ đề Văn học địa phương, tối muốn rằng gv không chỉ chú trọng kiến thức mà quan trọng là hình thành kĩ năng và thái độ để HS biết yêu quê, tự hào về quê, và nhận thức được rằng làm giàu cho quê hương chính là trách nhiệm của bản thân mỗi em.
Trên đây là dự án thử nghiệm của tôi, rất mong được sự ủng hộ, đóng góp của các quý thấy cô, bạn bè đồng nghiệp để tôi hoàn thiện hơn dự án này.
Tôi xin chân thành cám ơn!
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Ngã ba Đồng Lộc và tượng đài các thanh niên xung phong
 (QL15, ngã ba Đồng Lộc, Đồng Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh)
 
 
 
 


             Mười cô gái thanh niên xung phong và bia mộ của các cô
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                    Đế quốc Mỹ ném bom phá hoại

 
Công việc san lấp và tháo dỡ bom mìn do đế quốc Mỹ thả xuống để mở đường cho xe qua